TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Güner: Engelli bireylerin geliştirmesini fon vererek destekliyoruz

ENGELLİ Bireylerin Sorunlarını Araştırma Komisyonu'nda sunum yapan TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Mesut Güner, "İlk olarak engelli bireylerin ihtiyaçlarına yönelik yenilikçi teknolojilerin geliştirilmesine fon vererek destekliyoruz. İkincisi, destek programlarında uygulanan pozitif ayrımcılık ve eğitim atölyelerinde oluşturulan kapsayıcı etkinlik ve bilim olimpiyatları sınavlarında sağlanan özel düzenlemelerimiz mevcuttur" dedi.

TBMM Engelli Bireylerin Sorunlarını Araştırma Komisyonu, AK Parti Ankara Milletvekili Jülide Sarıeroğlu başkanlığında toplandı. Komisyon toplantısının açılışında konuşan Sarıeroğlu, "Komisyonumuz bugüne kadar, merkezi idareyi, yerel yönetimleri, akademiyi, sendikaları, sivil toplum kuruluşlarını aynı zeminde buluşturmasıyla güçlü bir ortak akıl platformu haline gelmiş durumda. Bugün de bu ortak zemini daha erişilebilir kamu hizmetleri, daha kapsayıcı sınav süreçleri, daha yenilikçi teknolojik çözümler ve daha etkin politika önerileri doğrultusunda güçlendirmeyi hedefliyoruz" ifadelerini kullandı.

'20-60 DAKİKA ARASINDA SÜRE VERİYORUZ'

Ardından ÖSYM Engelli Adaylar Daire Başkanı Belma Atak, sunum yaptı. 2024 yılında E-KPSS'ye 154 bin 512 engelli adayın girdiğini söyleyen Atak, sınav sistemi ile ilgili bilgiler paylaştı. Atak, "Yaptığımız bütün sınavlarda sınav süresine ilave 20 veya 60 dakika arasında sınavına ve soru sayısına göre değişen bir süre veriyoruz. Adaylarımız, kılavuz tebliğ hükmünde olduğu için kılavuzda bu bilgilerin hepsi, ne kadar bir sınav süresine sahip, bunu kendisi hem sınava giriş belgesinde görüyor hem de kılavuzlarda da okuyabiliyor" diye konuştu.

'ENGELLİLERE EK PUAN UYGULAMASI DERECELENDİRME YÖNERGESİNE GÖRE VERİLİYOR'

Yükseköğretim Kurumları Sınavında (YKS) ek puan uygulamasının devam ettiğini belirten Atak, "Ek puan uygulaması, ÖSYM Başkanlığının hazırladığı engel derecelendirme yönergesine göre; görme, işitme, bedensel engelli adaylara verilmektedir. Bir algoritiması var ve o algoritmayla adaylara ek puan veriliyor, bu da sınav sonuç belgelerine yansıtılıyor. Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavı 2012 yılından itibaren ÖSYM Başkanlığı tarafından iki yılda bir yapılmakta; 'Engellilerin Devlet Memurluğuna Alınmalarıyla İlgili Yönetmelik ve de Aile Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve ÖSYM Başkanlığı arasında imzalanan protokol hükümlerine göre yapılmaktadır. Bu sınavın nasıl yapılacağına dair 2012 yılında bir bilim kurulu oluşturuldu. Bu bilim kurulunda alınan kararlar doğrultusunda 2026 yılında da yapılması planlanıyor" dedi.

'E-KPSS'YE 115 BİN ENGELLİ GİRDİ'

Atak, 2024 yılında yapılan sınava katılanlarla ilgili, "En son yaptığımız E-KPSS'de sınava başvuru yapan toplam 115 bin 146 adaydan; 19 bin 306 adayı tek bir salonda aldık. 11 bin 127 adaya okuyucu yardımı verdik. 3 bin 650 aday 16 punto, 2 bin 104 aday ise 18 puntoyla basılmış soru kitapçığı ve cevap kağıdı kullandı. Ortaöğretim düzeyinde 72 bin 68 aday bu sınava girdi; ön lisans düzeyinde 20 bin 984 aday, lisans düzeyinde de 22 bin 94 aday bu sınava katıldı. Yine 2024 verilerinde ve E-KPSS'de ortaöğretimde 41 bin 939 aday, ön lisansta 11 bin 713 aday, lisansta 10 bin 230 aday, toplam 63 bin 882 aday tercih yaptı. Tercih yapan adayların da dağılımlarını aşağıya verdim. Kadro sayıları şöyle: Ortaöğretimde toplam yerleştirme yaptığımız aday sayısı 419; ön lisansta 261; lisansta bin 90; sınava giren toplam 63 bin 882 adaydan bin 770 adaya kadro verilerek bu kadrolara ÖSYM tarafından yerleştirmeleri yapıldı. Kuraya toplam 16 bin 717 aday girdi, ilkokul, ortaokul ve de ilköğretim. Burada da toplam tercih yapan aday sayısı 11 bin 701; kadro sayısı 60" değerlendirmesinde bulundu.

'115 PROJEYE YAKLAŞIK 104 MİLYAN DESTEK SAĞLADIK'

TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Mesut Güner, kurumun engellilere sağladığı destekten bahsederek, "İlk olarak engelli bireylerin ihtiyaçlarına yönelik yenilikçi teknolojilerin geliştirilmesine fon vererek destekliyoruz. İkincisi, destek programlarında uygulanan pozitif ayrımcılık ve eğitim atölyelerinde oluşturulan kapsayıcı etkinlik ve bilim olimpiyatları sınavlarında sağlanan özel düzenlemelerimiz mevcuttur. Üçüncüsü, TÜBİTAK'ın bilimsel etkinlik ve eğitim destek mekanizmaları aracılığıyla engelli bireylerin sorunlarına yönelik öğretmenlerden sosyal hizmet uzmanlarına, sağlık profesyonellerinden tasarımcılara kadar geniş bir kesime ulaşan eğitim faaliyetlerine katkı sunmaktayız. Bu etkinlikler engelli bireylerle çalışan uzmanların hem bilimsel hem de pratik becerilerini geliştirmekte, sahadaki hizmet kalitesini artırmaktadır. Dördüncüsü, bilginin herkes için ulaşılabilir olmasını sağlamaktadır. Bizim araştırma fonlarından son 3 yılda özel gereksinimli bireylere yönelik toplam 115 projeye yaklaşık 104 milyon destek sağladık. AB Çerçeve Programları kapsamında da engelli bireylere yönelik 6 projeyle 756 bin Euro'luk bir fon alınmıştır" ifadelerini kullandı.

'190 PROJEYE DESTEK VERDİK'

Özel gereksinimli bireylerin merak duyguları, araştırma, sorgulama ve öğrenme isteklerini teşvik etmek, bilişsel, sosyal, görsel motor becerilerini geliştirmek amacıyla 2022 yılından itibaren her yıl aralık ayında çağrıya çıkıldığını söyleyen Güner, "Bugüne kadar 190 projeye destek verdik, yaklaşık 50 milyon civarında bir destek miktarını sağladık. Bu projedeki hedef kitlelerimiz özel gereksinimli bireyler, ebeveynler, öğretim elemanları, öğrenciler, öğretmenler, bilim merkezi çalışanları ve özel gereksinimli bireylerin günlük yaşamını kolaylaştıracak biçimde profesyonel hizmet sunan tüm kişileri kapsamaktadır. 4 bin 8 olarak nitelendirdiğimiz programın işlemesine yönelik ufak tefek sorunlar bize aktarılıyor. Bunlardan bir tanesi, proje süresince il ve ilçe milli eğitim müdürlükleri veya kaymakamlıklarca bazı destekler konusunda ufak tefek sorunlar olduğu bize yansıdı" diye konuştu.

'18 MİLYON KİŞİ ZİYARET ETTİ'

Güner, 'Sessiz Mucitler Yapay Zeka Projesi', 'Engelsiz Bilim Kampı Proje' çalışmalar yaptıklarını kaydederek, "Kurumumuzun dergileri ve kitapları var. Tabii, bunları da mümkün olduğu kadar dijitalleştirmeye çalıştık. Bilim ve Teknik dergisi podcast içerikleri 1 Ocak 2025'ten itibaren yayınlanmaya başlanmıştır. Bilim ve Çocuk dergisi ise 2022 yılından itibaren podcast yayıncılığa devam etmektedir. Bugün itibarıyla Bilim ve Teknik, Bilim ve Çocuk ve Bilim Genç podcast içerikleri platformlarında paylaşılıyor. Yine bizim popüler kitaplarımız var; bunlar yetişkin için, çocuk ve gençlik ile okul öncesi kitaplığı olmak üzere 3 ana kategoride yayınlanmakta. Görme engelliler için Braille alfabesiyle hazırlanmış kitaplar ve sesli kitaplar üretilmekte. Ayrıca engellilik konusunda farkındalık oluşturarak çeşitli içerikler okuyucuyla buluşturulmakta. Bu doğrultuda TÜBİTAK Yayınlarından 'Gökyüzünü Tanıyalım' kitabının seslendirilmesi tamamlanarak Bilim Genç web sitesi üzerinden ücretsiz olarak yayınlanıyor. Bunun dışında, popüler bilim kitaplığına ait 4 yetişkin telif kitabıyla Braille alfabesiyle yazılmış 'Kim Ne Zaman İcat Etti?' serisinden 22 kitabın da seslendirilmesi tamamlanmıştır. Böylece son dönemde toplam 27 eser sesli kitap formatına dönüştürülmüş ve bu sesli kitaplar da yakın zamanda değişik platformlarda yer alacaktır. Bir diğeri bizim 4 bin 3 Kodlu Bilim Merkezleri ve Atölye Destek Programları. Yine ülkemizde 20 ilde TÜBİTAK destekli olarak hizmete açılan 40 tane bilim merkezimiz bulunmakta. Bu merkezleri yaklaşık olarak bugüne kadar 18 milyon kişi ziyaret etti" değerlendirmesinde bulundu.